Mulyane Malem Nisfu Sya’ban – Khutbah Jumat Bahasa Jawa

اَلْخُطْبَةُ الأُولَى

اَلْحَمْدُ لِلَّهِ الْوَاحِدِ الْقَهَّارْ. اَلْعَزِيْزِ الْغَفَّارْ. مُكَوِّرِ اللَّيْلِ عَلَى النَّهَارْ. تَذْكِرَةً لِأُولِى الْقُلُوْبِ وَالْأَبْصَارْ. وَتَبْصِرَةً لِّذَوِي الْأَلْبَابِ وَالْإِعْتِبَارْ. أَشْهَدُ أَنْ لَا إِٰلهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيْكَ لَهْ، وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُوْلُهُ  سَيِّدُ الْخَلاَئِقِ وَالْبَشَرْ. اَللّٰهُمَّ صَلِّ وَسَلِّمْ عَلٰى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ  نُوْرِ الْأَنْوَارْ. وَعَلَى أٰلِهِ وَصَحْبِهِ الْأَطْهَارْ.

أَمَّا بَعْدُ فَيَآأَيُّهَا الْمُسْلِمُوْنَ! أُوْصِيْكُمْ وَنَفْسِيْ بِتَقْوَى اللَّهِ وَطَاعَتِهِ. فَقَدْ فَازَ مَنِ اتَّقَى وَخَابَ مَنْ طَغَى.

Jama’ah Jumat ingkang dipun rahmati Allah,

Monggo sasarengan ningkataken taqwallah, ajrih dumateng ngarsonipun Allah SWT, kanthi nindaaken sedoyo printah-printah-Ipun soho nebihi sedhoyo ingkang dados laranganipun Allah SWT. Sepados kitho sedhoyo manggehaken kawilujengan soho kebahagiaan wonten ing dunyo ngantos akhiratipun, Amin Allahumma Amin.

Jama’ah Jumat ingkang dipun rahmati Allah,

Alhamdulillah, wekdal puniko kitho manggen wonten ing wulan Sya’ban, engkang ateges soyo caket dateng wulan Romadhon. Dipun sebat Sya’ban, kranten wulan engkang cabang-cabangipun kesaenan kathah sanget (yatasya’abu minhu khairun katsir). Makno lintunipun, Sya’ban musytaq saking Syi’b, ateges lembah utawi radosan ing antaranipun pegunungan ingkang dipun nsbataken dalan kesaenan.

Wulan Sya’ban engkang manggen wonten antarane wulan Rojab lan Romadhon, meniko andadosaken Sya’ban kawon populeripun kalian kekalihipun. Ngantos Kanjeng Nabi dawuh bilih wulan sya’ban meniko wulan engkang dipun “LALEAKEN” :

ذَلِكَ شَهْرٌ يَغْفُلُ النَّاسُ عَنْهُ بَيْنَ رَجَبٍ وَرَمَضَانَ   (رواه النسائي)

“(Sya’ban) iku wulan kang dilaleake poro manungso, kang manggon ing anatarane wulan Rojab lan Romadhon.” (HR. An-Nasa’i)

Wonten ing kitab Ma Dza fi Sya’ban, karyanipun Sayyid Muhammad bin Alawi Al-Maliki nyebataken tigang peristiwa penting, saklintunipun malem Nishfu Sya’aban, engkang ngrubah beragamanipun tiyang muslim:

1. Sepindah nggih meniko peristiwa Pindahipun Kiblat

تَحْوِيْلُ القِبْلَةِ

Pindahipun kiblat saking Masjidil Aqsha dateng Masjidil Haram meniko dumawah wonten ing wulan Sya’ban. Pindahipun kiblat meniko setungalipun perkawis engkang sanget dipun ajeng-ajeng Kanjeng Nabi. Dipun riwayataken, bilih Kanjeng Nabi saben dinten ngadek ndangak ningali langit nenggo temurunipun wahyu. Lajeng Alloh swt ngabulaken pengarep-arep ipun Kanjeng Nabi kanthi nurunaken Surat Al-Baqarah ayat 144:

قَدْ نَرَىٰ تَقَلُّبَ وَجْهِكَ فِي السَّمَاءِ ۖ فَلَنُوَلِّيَنَّكَ قِبْلَةً تَرْضَاهَا ۚ فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ ۚ وَحَيْثُ مَا كُنتُمْ فَوَلُّوا وُجُوهَكُمْ شَطْرَهُ ۗ وَإِنَّ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ لَيَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِن رَّبِّهِمْ ۗ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا يَعْمَلُونَ

2. Saklajengipun peristiwa kaping kalih nggih meniko Penyerahan Rekapitulasi Sedoyo Amal dateng Allah SWT

رَفعُ الأَعْماَلِ

Salah setunggalipun faktor engkang andadosaken wulan Sya’ban meniko utami, jalaran wonten ing wulan meniko sedoyo amal kitho dipun laporaken dateng Alloh swt. Hinggo Kanjeng Nabi Muhammad SAW remen siyam wonten ing wulan meniko.

 عَنْ اُسَامَةَ ابْنِ زَيْدٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا قَالَ: قُلْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ لَمْ أَرَكَ تَصُومُ شَهْرًا مِنْ الشُّهُورِ مَا تَصُومُ مِنْ شَعْبَانَ قَالَ ذَلِكَ شَهْرٌ يَغْفُلُ النَّاسُ عَنْهُ بَيْنَ رَجَب وَرَمَضَانَ وَهُوَ شَهْرٌ تُرْفَعُ فِيهِ الْأَعْمَالُ إِلَى رَبِّ الْعَالَمِينَ فَأُحِبُّ أَنْ يُرْفَعَ عَمَلِي وَأَنَا صَائِمٌ (رواه النَّسَائي)

Saking Usamah bin Zaid radhiyallahu ‘anhuma, dewekne dawuh: “Aku matur: “Ya Rosululloh, kulo mboten nate sumerap panjenengan poso wonten ing wulan engkang kados poso panjenengan wonten wulan Sya’ban meniko.” Lajeng panjenenganipun dawuh: “Sya’ban iku wulan kang dilalekne poro manungso kang manggone ono antarane Rojab lan Romadhon. Yo iku wulan kang ono wulan iku kabeh amale manungso dilaporake marang Alloh. Aku seneng menowo amalku dilaporake sedeng aku pas wancine poso.” (HR. Nasa’i).

3. Saklajengipun peristiwa kaping tigo nggih meniko Temurunipun Ayat Anjuran Sholawat dateng Rasulullah SAW

شَهْرُ الصَّلَاةِ عَلَى النَّبِيِّ

Wonten ing wulan Sya’ban ugi dipun turunaken ayat anjuran sholawat dateng Kanjeng Nabi Muhammad saw:

إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ ۚ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا

QS. Al-Ahzab Ayat 56

Pramilo mboten salah, menawi wulan Sya’ban dipun sebat wulan sholawat. Kranten wonten ing wulan Sya’ban ayat anjuran sholawat dateng Kanjeng Nabi temurun.

Jama’ah Jumat ingkang dipun rahmati Allah,

Ing wulan Sya’ban wonten setunggal malem engkang dipun agungaken, dipun berkahi, lan dipun mulyaaken, inggih meniko malem tanggal 15 wulan Sya’ban, ingkang dipun westani malem Nishfu Sya’ban (insyaalloh nggih, miturut pengumuman saking lembaga falakiyah PBNU ingkang netepaken tanggal 1 Sya’ban meniko dumawah dinten Rabu 22 Februari, dados insyaallah malem nishfu Sya’ban dumawah mbenjang Rabu Pon, 8 Maret 2023).

Wonten ing malem kasebat, Alloh “mandap” nyelak dateng kawulo-kawulonipun kanthi paring maghfiroh, rohmat, ngabulaken dungo, ngicalaken kesisahan, mbebasaken sebagian golongan saking neroko, lan nulis rizki ugi amal. Rosulallah Muhammad saw dawuh:

إِنَّ اللَّهَ لَيَطَّلِعُ فِي لَيْلَةِ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ، فَيَغْفِرُ لِجَمِيعِ خَلْقِهِ إِلاَّ لِمُشْرِكٍ أَوْ مُشَاحِنٍ. (أخرجه ابن ماجه)

“Temen Alloh ono malem Nishfu Sya’ban mrikso (mersani amalane poro kawulo). Banjur Alloh pareng pangapuro marang kabeh kawulone, sakliyane wong musyrik lan wong kang mboten akur karo sedulure.” (HR. Ibnu Majah)

Malem Nishfu Sya’ban anggadahi sebutan engkang kathah sanget. Meniko nedahaken mulyonipun malem Nishfu Sya’ban. Ing antawisipun :

Malem engkang dipun berkahi        اللَّيْلةُ المُبَارَكةُ

Malem pembagian rizqi ugi penetapan takdir    لَيْلَةُ الْقِسْمَةِ

Malem penghapusan doso    لَيْلَةُ التَّكْفِيْرِ

Wonten malem Nishfu Sya’ban Allah ngapuro doso setahun, wonten malem Jum’at ngapuro doso seminggu, lan wonten malam Qodar ngapuro doso  sak umur.

Malem ijabahipun dungo لَيْلَةُ الإِجَابَةِ

Ibnu Umar ra. ngeriwayatken, wonten gangsal malem engkang mustajab, ing antwisipun malem Nishfu Sya’ban

Malem gesang ugi malem riyoyone Moloikat لَيْلَةُ الحَيَاةِ ولَيْلَةُ عِيْدِ المَلَائكَةِ

Malem Nishfu Sya’ban meniko dinten riyoyo nipun malaikat lan piyambakipun mboten sare sewengi muput.

Malem syafaat (pitulungan)     لَيْلَةُ الشَّفَاعَةِ

Malem pembebasan ugi malem pengakuan ampunan لَيْلَةُ الْبَرَائَةِ وَلَيْلَةُ الصَّكِّ

Malem pareng hadiah لَيْلَةُ الْجَائِزَةِ

Malem ampunan      لَيْلَةُ الْغُفْرَانِ

Mugi-mugi kitho kalebet golonganipun tyang-tyang engkang mboten niyak-niyaaken mulyonipun wulan Sya’ban wabil khusus malem Nisgfu Sya’ban meniko, senaoso ngayahi kesibukan duniawi engkang kathah sanget. Aamin

جَعَلَنا اللهُ وَإيَّاكم مِنَ الفَائِزِينَ الآمِنِِيْنَ. وَأدْخَلَنَا وإِيَّاكم فِي زُمْرَةِ عِبَادِهِ المُؤْمِنِيْنَ. أعُوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّيْطانِ الرَّجِيمْ: وَسَارِعُوْا اِلَى مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّموَاتُ وَالْاَرْضُ. أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِيْنَ.

باَرَكَ اللهُ لِيْ وَلكمْ فِي القُرْآنِ العَظِيْمِ، وَنَفَعَنِيْ وَإِيّاكُمْ بِالآياتِ والذِّكْرِ الحَكِيْمِ.  إنّهُ تَعاَلَى جَوادٌ كَرِيْمٌ مَلِكٌ بَرٌّ رَؤُوْفٌ رَحِيْمٌ.


أَلْخُطْبَةُ الثَّانِيَّةُ


اَلْحَمْدُ لِلَّهِ الْوَاحِدِ الصَّمَدِ. اَلَّذِى لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُوْلَدْ وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُوًا أحَدٌ. اَللَّهُمَّ صَلِّ وَسَلِّمْ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ النَّبِيِّ الْكَرِيْمِ الْمُمَجَّدِ. وَعَلَى آلِهِ وَأصْحَابِهِ الَّذِيْنَ شَيَّدُوْا الدَّيْنَ بِعَزْمٍ قَوِيٍّ وَعَزِيْزِ الْمَدَدِ.


أمَّا بَعْدُ: فَيَاأيُّهَا الْحَاضِرُوْنَ! أُوْصِيْكُمْ وَنفْسِى بِتَقْوَى اللَّهِ بِفِعْلِ الْمَأْمُوْرَاتِ وَتَرْكِ الْمَنْهِيَّاتِ. قَدْ أشْبَعَ لَكُمْ أنْوَاعُ الْخُطَبِ الْجُمْعِيَّةِ وَكَأَنِّى أنْظُرُ فِى أسْمَائِكُمْ بِهَا مَلْآن. وَلَكِنْ مَا أرَى مِنْكُمْ اِلّأ عَلَى جُمُوْدٍ عَرِيْقِ. قَلَّمَا تُغَيِّرُ أعْمَالَكُمْ تِلْكَ الْخُطَبُ اِلَى تَرْقِيَةِ الْأعْمَالِ وصَلَاحِ الْجَنَانِ. وَمَا اُمَثِّلُكُمْ اِلَّا كَالْحَدِيْدِ الْبَارِدْ. يُضْرَبُ كُلَّ وَقْتٍ لِيَمْتَدَّ فَلَمْ يَمْتَدِدْ. فّتَبَصَّرُوْا وَاَفِيْقُوْا ثُمَّ أحْسِنُوْا, اِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِيْنَ.


اَللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى سَيِّدِنَا إِبْرَاهِيْمَ وَعَلَى آلِ سَيِّدِنَا إِبْرَاهِيْمَ وَبَارِكْ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ كَمَا بَارَكْتَ عَلَى سَيِّدِنَا إِبْرَاهِيْمَ وَعَلَى آلِ سَيِّدِنَا إِبْرَاهِيْمَ، فِيْ الْعَالَمِيْنَ إِنَّكَ حَمِيْدٌ مَجِيْدٌ. اَللّٰهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُسْلِمِيْنَ وَالْمُسْلِمَاتِ والْمُؤْمِنِيْنَ وَالْمُؤْمِنَاتِ الْأَحْيَاءِ مِنْهُمْ وَالْأَمْوَاتِ. إنَّكَ سَمِيْعٌ قَرِيْبٌ مُجِيْبُ الدَّعَوَاتِ, وَقَاضِى الْحَاجَاتِ. . اَللّٰهُمَّ اغْفِرْ لِاُمَةِ مُحَمَّدٍ. وَارْحَمْ أُمَّةَ مُحَمَّدٍ. وَأَصْلِحْ أُمَّةَ مُحَمَّدٍ. واسْتُرْ لِاُمَةِ مُحَمَّدٍ. اَللّٰهُمَّ انْصُرْهُمْ عَلَى أَعْدَائِهِمْ وَوَفِّقْهُمْ لِعَمَلٍ صَالِحٍ يَنفَعُهُمْ فِى دُنْيَاهُمْ وَأُخْرَاهُمْ. اَللّٰهُمََّ أَصْلِحْ وُلَاةَ أُمُوْرِنَا وَعُلَمَائَنَا وَزُعَمَائَنَا وَاجْعَلْ هِمَّتَهُمْ فِى اِزَالَةِ الْمُنْكَرَاتِ وَالْمَعَاصِى وَاهْدِهِمْ سَبِيْلَ الرَّشَادِ. اللَّهُمَّ ارْفَعْ وَادْفَعْ عَنَّا الْبَلَاءَ وَالْغَلَاءَ وَالْوَبَاءَ وَالطَّاعُوْن وّقَرَنَ وَالْفَحْشَاءَ وَالْمُنْكَرَ وَالْبَغْيَ وَالسُّيُوْفَ الْمُخْتَلِفَةَ وَالشَّدَائِدَ وَالْمِحَنَ، مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ، مِنْ بَلَدِنَا هَذَا خَاصَّةً وَمِنْ بُلْدَانِ الْمُسْلِمِيْنَ عَامَّةً، إِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيْرٌ. اللَّهُمَّ إِنَّا نَسْأَلُكَ الْعَفْوَ والْعَافِيَةَ وَالْمُعَافَاةَ الدَّائِمَةَ فِى الدِّيْنِ وَالدُّنْيَا وَالْآخِرَةَ. رَبَّنَا آتِنَا فِى الدُّنْيأ حَسَنَةً, وَفِى ألآخِرَةِ حَسَنَةً, وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ. وَالْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعّالّمِيْنَ.


عِبَادَ اللَّهِ. إنَّ اللهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإحْسَانِ وَإِيْتَاءِ ذِي الْقُرْبَى ويَنْهَى عَنِ الفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ وَالبَغْيِ، يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُوْنَ. فَاذكُرُوا اللَّهَ الْعَظِيْمَ يَذْكُرْكُمْ. وَاشْكُرُوْهُ عَلَى نِعَمِهِ يَزِدْكُمْ. وَاسْئَلُوْهُ مِنْ فَضْلِهِ يُؤْتِكُمْ. وَلَذِكْرُ اللهِ أَكْبَرُ.

Related posts

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *